Doradztwo zawodowe to proces, w którym doradca zawodowy wspiera i kierunkuje klienta w dokonywaniu przez niego wyborów edukacyjno-zawodowych. Odbywa się on poprzez wykorzystanie narzędzi i metod wspomagających rozpoznanie przez klienta swoich predyspozycji, zainteresowań, lepszego zrozumienia siebie w odniesieniu do środowiska pracy. Dokonanie wyboru zawodu umożliwia kolejny krok, jakim jest zaplanowanie przebiegu ścieżki edukacyjno-zawodowej, uwzględniającej uwarunkowania i możliwości rynku pracy.
Doradztwo zawodowe to jedna z najistotniejszych form wsparcia rozwoju zawodowego, jakiej udzielają Ochotnicze Hufce Pracy osobom wieku 15-25 lat, w szczególności uczestnikom jednostek opiekuńczo-wychowawczych OHP oraz ich absolwentom. Do doradcy zawodowego OHP mogą się również zgłosić młodzi ludzie ze środowisk lokalnych, posiadający trudniejsze warunki startu w dorosłe życie, z powodu deficytów środowiskowych.
Ta forma wsparcia polega na odpowiednim zdiagnozowaniu potencjału edukacyjno-zawodowego klienta, rozpoznaniu jego potrzeb w tej kwestii, a następnie - za pomocą procesu korekcyjno-kompensacyjnego, pomocy w dokonaniu przez klienta wyboru przyszłego zawodu, bądź kierunku kształcenia oraz dalszym wspieraniu klienta na drodze do osiągnięcia przez niego zamierzonych celów.
Doradztwo zawodowe w OHP zaplanowane jest jako proces wsparcia klienta w budowaniu jego kariery edukacyjno-zawodowej oraz w tranzycji pomiędzy etapem edukacji a pracy. Podopieczni jednostek opiekuńczo-wychowawczych są objęci dedykowanym "Programem wsparcia rozwoju zawodowego uczestników i absolwentów OHP". Obejmuje on pracę doradczą z klientem od momentu rekrutacji do jednostki opiekuńczo- wychowawczej aż po okres, kiedy zostaje absolwentem OHP.
Doradztwo zawodowe w OHP realizowane jest poprzez pięć rodzajów usług:
- indywidualne porady zawodowe,
- grupowe porady zawodowe,
- indywidualne informacje zawodowe,
- grupowe informacje zawodowe
- porady zawodowe na odległość (telefonicznie, bądź on-line).
Usługę doradztwa zawodowego realizują Mobilne Centra Informacji Zawodowej (MCIZ - w formie stacjonarnej i wyjazdowej) i Młodzieżowe Centra Kariery (MCK - w formie stacjonarnej).
Doradcy zawodowi w pracy z klientem używają wystandaryzowanych metod i technik pracy, m.in. takich jak Kwestionariusz Zainteresowań Zawodowych (KZZ), Narzędzia do badania kompetencji (NBK) czy Indywidualny Projekt Kariery - Portfolio dla młodzieży (IPK).
Etapy doradztwa zawodowego to:
- analiza potrzeb zawodowo-edukacyjnych,
- diagnoza predyspozycji indywidualnych i zawodowych,
- zaplanowanie ścieżki zawodowej w oparciu zarówno o potrzeby młodego człowieka, jak i możliwości rynku pracy,
- kształtowanie postawy aktywnej, pozytywnie nastawionej do pracy, zmotywowanej do podejmowania działań na rzecz realizacji zawodowej, osobistego i społecznego rozwoju,
- nabycie umiejętności aktywnego poszukiwania pracy,
- autoprezentacja i przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej.
Doradztwo zawodowe realizowane jest w oparciu o istotne zasady, m.in.:
- dostępności - obok uczestników oraz absolwentów OHP, do jednostek pionu rozwoju zawodowego mogą się również zgłosić młodzi ludzie, którzy potrzebują szczególnego
wsparcia;
- równości - oznacza dostęp do usług bez względu na płeć, miejsce zamieszkania, pochodzenie społeczne, wyznanie, itp.;
- dobrowolności - oznacza możliwość korzystania z usług przez klientów, którzy dobrowolnie i świadomie wybrali tę formę pomocy;
- swobodnego wyboru - oznacza, że klient jest aktywnym podmiotem planującym własny rozwój zawodowy w zakresie wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia, a doradca zawodowy
motywuje go do współdziałania; - obiektywizmu i tolerancji - oznacza okazywanie przez doradcę zawodowego szacunku dla wartości, niezależności poglądów, indywidualności i godności klienta;
- elastyczności - oznacza gotowość doradcy zawodowego do otwartości na propozycje i innowacje służące doskonaleniu jakości usług;
- poufności i ochrony danych osobowych - oznacza odpowiedzialność etyczną, moralną i społeczną doradcy zawodowego oraz potrzebę przestrzegania tajemnicy służbowej;
- nieodpłatnego korzystania z usługi - oznacza, że korzystający z usług OHP nie ponoszą kosztów za udział we wsparciu,
- wiarygodności i rzetelności - oznacza przekazywanie przez doradcę zawodowego aktualnych, wiarygodnych i sprawdzonych informacji;
- zorientowanie na klienta - oparte o faktyczne, rzeczywiste potrzeby klienta, ukierunkowane na realizację jego osobistych celów.
Doradztwo zawodowe jest realizowane zgodnie ze "Standardem usług rozwoju zawodowego dla młodzieży w OHP", opracowanym w 2020 r. i wprowadzonym do użytkowania Zarządzeniem Komendanta Głównego OHP.