Od 18 do 28 lutego 2019 r. doradcy zawodowi z MCIZ w Łomży realizowali kolejny cykl zajęć z zakresu aktywizacji zawodowej osób odbywających karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w Grądach Woniecko. Spotkania miały na celu przygotowanie osadzonych do powrotu na rynek pracy po opuszczeniu jednostki penitencjarnej, zdobycie przez skazanych umiejętności autoprezentacji w warunkach życia na wolności. Warsztaty dotyczyły specyfiki uczenia się osób dorosłych, barier na drodze zatrudnienia oraz motywacji do ich pokonywania. Ponadto uczestnicy poznawali zasady rządzące rynkiem pracy, uczyli się redagowania dokumentów aplikacyjnych, poznali zasady skutecznej komunikacji i przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą. Zajęcia prowadzono metodami aktywnymi, warsztatowymi tak, aby w jak największym stopniu zmobilizować uczestników do podejmowania działań, aktywności, zadawania pytań. Założeniem zajęć było ponadto podniesienie samooceny, wzrost motywacji oraz nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem w sytuacji poszukiwania pracy. Ważnym elementem było też wskazanie możliwości podnoszenia kwalifikacji, doskonalenia zawodowego, przekwalifikowania w celu zwiększenia szans na podjęcie pracy.
Uczestnicy zajęć charakteryzują się niskim poziomem wykształcenia, czasami bierną postawą wobec kreowania własnej przyszłości. Większość skazanych ma wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zawodowe. Niejednokrotnie osoby te w ogóle nie funkcjonowały na rynku pracy, wiele z nich formalnie nigdy nie pracowało lub miało długą, nierzadko kilkuletnią przerwę w zatrudnieniu. Przez ten czas rynek pracy ulega ciągłym zmianom. Duża grupa osadzonych pochodzi ze środowisk, gdzie występuje pokoleniowe bezrobocie, dlatego nie mają oni nawet wzorców społecznych podejmowania zatrudnienia, a praca nie jest cenioną wartością. Pobyt w zakładzie karnym wpływa na zmniejszenie samooceny, pewności i przekonania o własnej skuteczności.
Powrót do normalnego życia na wolności jest trudny, a osoby opuszczające zakład karny potrzebują ogromnej zachęty, wsparcia i mobilizacji z zewnątrz, aby podjąć próbę integracji ze społeczeństwem. Wyuczona bezradność powoduje, że skazani nie przejawiają żadnej inicjatywy, ponieważ boją się konsekwencji podjętych przez siebie decyzji. Wzrost ich motywacji jest jednym z najistotniejszych czynników warunkujących zmiany myślenia i wzrost aktywności na rynku pracy.
Autor tekstu i zdjęcie: Anna Siedlanowska – doradca zawodowy MCIZ w Łomży