– Naród, który nie zna swej historii skazany jest na jej powtórne przeżycie – Gorg Santayana
Dąbrowa Tarnowska przed wybuchem II wojny światowej była miastem dwóch kultur: polskiej i żydowskiej. 18 września 1942, kiedy Niemcy zakończyli likwidację dąbrowskiego getta, czas budowania wspólnej historii dobiegł końca. Pozostała pamięć, którą trzeba ponieść przez kolejne pokolenia.
16 września, pod Pomnikiem Ofiar Holocaustu na cmentarzu żydowskim w Dąbrowie Tarnowskiej złożono kwiaty i zapalono znicze, jako wyraz pamięci o pierwszym transporcie dąbrowskich Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu. W uroczystości brali udział także uczestnicy z dąbrowskiego Hufca Pracy wraz z wychowawcami oraz młodzież z miejscowych szkół.
– Była to dla mnie szczególna lekcja historii. Usłyszeliśmy przejmujące świadectwa Ocalałych. Padały daty, liczby, nazwy miejsc, nazwiska oprawców. Nigdy dotąd nie dotknąłem tak namacalnie tej trudnej i strasznej przeszłości mojego miasteczka – mówi Marcin, uczestnik hufca.
– Dzięki takim inicjatywom i zaangażowaniu ich twórców młodzież poznaje wszystkie karty historii swojej małej Ojczyzny, te jasne i te ciemne. I nagle okazuje się, że to żydowskie miasteczko, którym kiedyś była Dąbrowa Tarnowska, zaczyna mieć dla nich zupełnie inne znaczenie. Przestaje być miejscem, które jest tu i teraz. Zaczyna żyć zatopione korzeniami w konkretnej przeszłości – mówi wychowawca hufca, Damian Liro.
W drugiej części uroczystości, która miała miejsce w Ośrodku Spotknia Kultur, czyli byłej synagodze, młodzi ludzie wysłuchali wzruszających życzeń od potomków wywodzących się z rodzin żydowskich przedwojennej Dąbrowy oraz bardzo szczegółowej prelekcji na temat Akcji Reinhardt w Generalnej Guberni.
– Są pewne fakty w historii naszego kraju, które każdy Polak znać powinien. Nie da się budować przyszłości, bez znajomości przeszłości. Dzięki udziałowi w tym spotkaniu zrozumiałem, że ta przyszłość zależy także ode mnie – podsumował Paweł, uczestnik hufca.
Fot. 1 Pomnik Ofiar Holocaustu w Dąbrowie Tarnowskiej
Fot. 2 Młodzież podczas rozpoczęcia uroczystości na cmentarzu żydowskim
Fot. 3,4,5 Obchody rocznicowe w Ośrodku Spotkania Kultur
Tekst – Katarzyna Łukasik
Zdjęcia – Dąbrowski Dom Kultury