„Po sowiecko-niemieckim rozbiorze Polski we wrześniu 1939 roku masowe wywózki Polaków na Syberię były jednym z podstawowych instrumentów polityki okupacyjnej władz sowieckich. Miały one dwa podstawowe cele: eksterminację polskich elit politycznych, intelektualnych i gospodarczych oraz czystki etniczne. ... Deportacje zapoczątkowywały gehennę kilkuset tysięcy polskich obywateli, którzy znaleźli się na »nieludzkiej ziemi«”
Uczestnicy Hufca Pracy w Zambrowie, uczniowie Branżowej Szkoły Nr.3 im. Janusza Korczaka, w dniu 30 września, wysłuchali niecodziennej lekcji historii. Na zaproszenie Komendanta Hufca Pracy w Zambrowie Grażyny Dembek do szkoły przybył prezes Związku Sybiraków w Zambrowie pan Roman Kalista. Jest to druga już wizyta Pana Romana w tej szkole. Podczas spotkań z uczestnikami hufca przedstawia swoje świadectwo z deportacji jego rodziny oraz innych Polaków na Syberię w 1940 r.
Młodzież z zainteresowaniem słuchała wspomnień z życia pana Romana, które dla niego są do dnia dzisiejszego bardzo bolesne i wzruszające, łamiące głos i wyciskające łzy z oczu. Opowieści przeplatane były wyświetlanymi fragmentami filmu, który pan Roman nagrał dla Telewizji TRWAM – pt. „Świadek - Roman Kalista, cz. I”. Na podstawie fragmentów dokumentalnego filmu uczestnicy hufca mieli okazję poznać warunki w jakich byli przewożeni Polacy na Syberię w wagonach bydlęcych, w jakich warunkach żyli w łagrach, gdzie pracowali. Ze wzruszeniem pan Roman opowiadał również o walce ludzi i jego matki o kawałek chleba i o przeżycie. „Noc 10 lutego 1940 r. wyryła piętno w psychice i osobowości ludzi deportowanych na Syberię na całe życie. A zima była sroga tego roku. 40-stopniowy mróz skuł tę syberyjską ziemię” – tak wspomina Pan Roman.
Mało zostało już świadków tamtych zdarzeń, ale dopóki żyją, będziemy pielęgnować w młodym pokoleniu pamięć o tych tragicznych dla narodu polskiego ciężkich czasach.
Autor tekstu: Grażyna Dembek – Komendant Hufca Pracy w Zambrowie
Zdjęcia: Tadeusz Chludziński – pracownik Stowarzyszenia Wspierania Edukacji i Rynku Pracy w Zambrowie
cytat: https://www.nck.pl/upload/deportacje_polakw_na_syberi_w_xx_wieku433.pdf